Landschapsbiografie

In november 2021 is gestart met het opstellen van een landschapsbiografie voor Harlingen. Een landschapsbiografie vertelt het verhaal van het landschap vanaf de laatste ijstijd tot heden. De landschapsbiografie is geschreven in hoofdstukken in chronologische volgorde. Na elk hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van wat nog herkenbaar is in het landschap. Denk bij Harlingen vooral aan de bijzondere ligging: Deze stad heeft een open verbinding met zee. Dat tekende de ontwikkelingen, de inrichting en de economie. Harlingers leven met zoet en zout, eb en vloed en ze kunnen tegen een stootje. De stad profiteerde van de mogelijkheden die de zeeverbinding bood.

Historische binnenstad

Door de havens kende Harlingen een bloeiperiode, met diverse ambachten, handel,de admiraliteit. De stad dankt hieraan ook haar historische binnenstad met zijn vele monumentale panden. Verder kenmerkend voor de gemeente zijn bijvoorbeeld de ligging van de dorpen op de vroegere kwelderwallen en de vele ‘kruinige percelen’ die nog duidelijk zichtbaar zijn als restant van landbewerking.

Kernkwaliteiten vaststellen

De historie van het gebied helpt om uit te leggen hoe het landschap zich ontwikkeld heeft en wat daar nog herkenbaar van is. Door dit te weten kun je landschappelijke waarden of kernkwaliteiten vaststellen van je gemeente en/of regio. De waardering van landschappelijke en cultuurhistorische elementen kan duidelijke handvatten bieden voor (toekomstig) ruimtelijk beleid. De landschapsbiografie Harlingen is een advies van de onderzoekers/schrijvers van Cultuurland BV aan de gemeente Harlingen over wat de landschappelijke waarden en kernkwaliteiten (herkenbare elementen vanuit de historie van het gebied) zijn.

Erik de Groot, wethouder erfgoed:
Harlingen als monumentenstad is een bekend plaatje. Dat de verbinding met de zee en de vruchtbare kleigrond belangrijk zijn geweest voor de geschiedenis van onze huidige gemeente weet vrijwel iedereen. Hoe ons landschap zich door de eeuwen heen gevormd en ontwikkeld heeft is een uniek verhaal. Het is óns verhaal en dat we daar nog steeds zoveel van kunnen zien is bijzonder. Niet alleen in en om de stad Harlingen maar juist ook rond onze dorpen Midlum en Wijnaldum.

Een landschapsbiografie is geen geschiedenisboek. Het is een omschrijving van het ontstaan van het landschap en de ontwikkeling van de stad en de dorpen door de tijd heen. In zo’n omschrijving gebruik je de historie van het gebied om te laten zien hoe het landschap zich ontwikkeld heeft.

In deze Landschapsbiografie van Harlingen leggen we uit wat er nog te zien is van de geschiedenis en we geven we de unieke landschappelijke waarden binnen het grondgebied van Harlingen aan, de kernkwaliteiten. Een voorbeeld hiervan is de open verbinding met zee. Het tekende de ontwikkeling van de haven, de inrichting en de economie. We leven met zoet en zout, eb en vloed en we kunnen tegen een stootje. Ook de ligging van de dorpen op de vroegere kwelderwallen en de vele ‘kruinige percelen’ die nog duidelijk zichtbaar zijn als restant van landbewerking, zijn kenmerkend voor de gemeente Harlingen. Het is fascinerend.