Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Op 1 januari 2024 is, naast de Omgevingswet, ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ingegaan. Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Ook is er meer controle tijdens de bouw. Dit betekent dat u als initiatiefnemer vóór u gaat (ver)bouwen na moet gaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket. Als uw bouwwerk onder de Wkb valt, moet u een kwaliteitsborger – een onafhankelijke controleur – inschakelen. Uw aannemer of architect kan u hierbij helpen. De kwaliteitsborger kijkt mee van het plan tot de oplevering en controleert alle technische regels en kwaliteitseisen, precies op het moment dat het nodig is. Dit scheelt tijd, voorkomt fouten en geeft u als opdrachtgever meer bescherming tegen fouten of het pas later constateren dat een onderdeel niet aan de vereisten voldoet. 

Wat verandert er? 

De Omgevingswet knipt de bouwvergunning op in twee delen: een ruimtelijke en een technische vergunning. De ruimtelijke bouwvergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgelegd in het gemeentelijke omgevingsplan. De technische bouwvergunning gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. Eerder werd de controle uitgevoerd door de gemeente. Onder de Wkb is dit een taak van de kwaliteitsborger. Vanaf 1 januari hoeft u niet langer voor alle bouwwerken een technische bouwvergunning aan te vragen. Voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand voldoet een bouwmelding bij de gemeente. Wel moet u bij deze bouwwerken, die vallen onder de zogenoemde gevolgklasse 1, een kwaliteitsborger inschakelen. De nieuwe wet gaat als eerste gelden voor nieuwbouw van bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1. Na een gewenningsperiode van 6 maanden zullen ook verbouwingen onder gevolgklasse 1 komen te vallen.

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Wanneer u wilt gaan bouwen (of verbouwen) moet u nu in veel gevallen een vergunning aanvragen bij de gemeente. De nieuwe Omgevingswet die per 1 januari 2024 in werking is getreden, knipt de bouwvergunning op in twee delen: een ruimtelijke vergunning en een technische vergunning. De ruimtelijke bouwvergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgelegd in het gemeentelijke omgevingsplan. De technische bouwvergunning gaat over de vraag of uw bouwactiviteit voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. Eerder werd de controle daarop (vooraf) uitgevoerd door de gemeente. Voor een aantal bouwactiviteiten verandert dit. De nieuwe  Wet kwaliteitsborging voor het bouwen zorgt daarvoor.

Voortaan kwaliteitsborger inschakelen

Vanaf 1 januari 2024 moet u voor bepaalde bouwactiviteiten een kwaliteitsborger inschakelen. Deze controleur kijkt mee of uw bouwactiviteit aan de technische regels voldoet. De nieuwe wet gaat als eerste gelden voor nieuwbouw van bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1. Na een gewenningsperiode van 6 maanden zullen ook verbouwingen onder gevolgklasse 1 komen te vallen. Voor overige vergunningsplichtige bouwactiviteiten geldt dat een vergunning bij de gemeente moet worden aangevraagd. U vindt op de website van de Rijksoverheid meer informatie over de Wkb. Naast een algemene uitleg over de wet vindt u in daarin antwoord op de vraag wat een kwaliteitsborger is, hoe u de technische vergunning moet aanvragen en wat u moet doen als uw bouwwerk klaar is. 

Gevolgklasse 1 nu, gevolgklasse 2 en 3 later

De Wkb wordt in stappen ingevoerd. Als eerste gaat de wet gelden voor bouwactiviteiten waarvoor de gevolgen bij falen beperkt zijn: gevolgklasse 1. Na vijf jaar zal worden gekeken of de Wkb ook kan gaan gelden voor de overige bouwwerken. Een wetsvoorstel voor uitbreiding naar gevolgklasse 2 en 3 zal dan aan de Tweede en Eerste Kamer worden voorgelegd.

Wat valt er onder gevolgklasse 1?

In het Besluit bouwwerken leefomgeving is beschreven in welke gevallen nieuwbouw (vanaf 1 januari 24) of verbouw (vanaf 1 juli 2024) van bouwwerken onder gevolgklasse 1 valt:

  1. Vrijstaande eengezinswoningen, twee-onder-een-kapwoningen en rijtjeswoningen, inclusief eventuele garages en andere soorten aanbouwen. Voorwaarde is dat deze woningen op de grond staan en niet op een ander bouwwerk of op een andere woning worden gebouwd. Appartementen zijn dus uitgesloten van gevolgklasse 1. Ook woningen bedoeld voor kamergewijze verhuur, zoals studentenhuizen, en zorgwoningen vallen niet onder gevolgklasse 1.
  2. Woonboten en andere drijvende woningen.
  3. Vakantiehuisjes en andere vakantieverblijven die zelf op grond staan. Vakantieappartementen en hotels zijn uitgesloten.
  4. Bedrijfshallen en fabriekspanden van maximaal twee verdiepingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hallen bedoeld voor opslag of productie, inclusief een kantoor of kantine, magazijnen, kassen en dergelijke. Kantoorgebouwen en winkelpanden vallen niet onder gevolgklasse 1.
  5. Opslagruimten, magazijnen en andere bouwwerken vallend onder punt 4 van maximaal twee verdiepingen die gebouwd worden bij kantoren en winkels.
  6. Bruggen voor langzaam verkeer zoals fietsers en voetgangers, met een overspanning van maximaal 20 meter over wegen en spoor- en waterwegen. Worden de bruggen gebouwd over provinciale wegen of rijkswegen dan vallen ze niet over gevolgklasse 1.
  7. Overige bovengrondse bouwwerken die geen gebouw zijn, bedoeld voor wegen (geen viaducten en dergelijke), vaarwegen, stroomvoorziening als ze niet hoger is dan 20 meter. Denk aan kleine zendmasten, antennes, keermuren, walmuren, kademuren, gemalen of kleine windmolens. Waterkerende constructies (zoals stuwen en sluizen) vallen er niet onder.

Uitzonderingen

De hiervoor genoemde bouwwerken vallen niet onder gevolgklasse 1 als:

  • Het (voor beschermde) monumenten zijn. Dit geldt zowel voor rijksmonumenten als voor monumenten die door de gemeente of de provincie zijn aangewezen. Of een bepaald bouwwerk een monument is, kunt u vinden in het Rijksmonumentenregister of navragen bij de gemeente.
  • Er een melding brandveilig gebruik verplicht is. Een melding brandveilig gebruik is bijvoorbeeld verplicht voor bedrijfspanden bedoeld voor meer dan 150 personen.
  • Er in het bouwwerk milieubelastende activiteiten plaatsvinden waar een vergunning voor nodig is. Of een vergunning nodig is, is geregeld in het Besluit activiteiten leefomgeving.
  • Er een gelijkwaardige oplossing is toegepast voor de constructieve veiligheid of de brandveiligheid. Dit wil zeggen dat er een oplossing is gekozen die niet standaard in de bouwregelgeving wordt genoemd.
  • Er is gebruikgemaakt van NEN 6060 of NEN 6079 bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment.

Vergunning, melding of vergunningvrij?

Er zijn de volgende soorten bouwactiviteiten:

  • Vergunningplichtige;
  • Meldingsplichtige (Wkb, gevolgklasse 1);
  • Vergunningvrije.

Via het Omgevingsloket kunt u bepalen wat voor u van toepassing is. Valt u onder de Wkb? Dan moet u uiterlijk 4 weken voor de start van de bouw een bouwmelding doen bij de gemeente. U kunt via het Omgevingsloket online nagaan of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. Is dat het geval, dan kunt u via het Omgevingsloket ook de vergunning aanvragen of de melding indienen.

Bijzondere lokale omstandigheden

Bij het bouwen onder kwaliteitsborging moet u bijzondere lokale omstandigheden of risico's meenemen als uitgangspunt voor de risicobeoordeling en het borgingsplan. Hieronder leest u meer over de lokale omstandigheden die mogelijk een rol kunnen spelen bij uw project. 

Als u vragen heeft over de bijzonder lokale omstandigheden, dan kunt u contact opnemen met Team Vergunningen, Toezicht en Handhaving via het algemene nummer: 140517.

Omgevingsplan

In het omgevingsplan zijn regels opgenomen die specifiek gelden voor een locatie. U vindt dit in het Omgevingsloket onder "Regels op de kaart." 

 Naar het omgevingsloket 

Dijken

De belangrijke dijken, dammen en duinen in Nederland beschermen ons tegen water uit rivieren en uit de zee. Meer informatie hierover is te vinden op de website van:

 Wetterskip Fryslan

Wateroverlast in laag gelegen gebied

Harlingen ligt aan de Waddenzee. Tijdens hoogwater en opstuwende wind is het mogelijk dat delen buiten de Keermuur van de stad onder water komen te staan. 

Bodematlas

De Bodematlas is bedoeld om informatie over bodem en ondergrond te ontsluiten voor personen en organisaties die:

  • achtergrondinformatie willen over verschillende bodemthema’s;
  • interesse hebben in de relatie bodem/ondergrond en de inrichting/bestemming van een bepaalde plek in de provincie;
  • zich bezig houden met gebiedsontwikkeling binnen het grondgebied van de provincie Fryslân;
  • willen weten welke organisatie zich bemoeit met en/of bevoegd is voor een specifiek bodemthema.

Meer informatie over de Bodematlas vindt u op de website van fryslan.frl

Bodematlas

Bodemdaling

De bodem zakt op bepaalde locaties. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Atlasleefomgeving 

Gebieden met kwetsbare fundering door droogte

In Nederland kunnen problemen ontstaan met gebouwen die houten funderingspalen hebben. Houten funderingen kunnen zwak worden, vooral in veen- en kleigebieden. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Atlasleefomgeving

Milieugezondheidsrisico

Het milieugezondheidsrisico (MGR) geeft in procenten aan hoeveel van de totale ziektelast door omgevingsgeluid en luchtvervuiling komt. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Atlasleefomgeving

Veiligheidsinformatie milieu belastende activiteiten

Er is in kaart gebracht waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. Dit kunnen vaste locaties zijn maar bijvoorbeeld ook wegen (N31), spoorwegen (Harlingen Haven - Leeuwarden) en waterwegen (Waddenzee, Van Harinxmakanaal). Verder liggen er door Nederland buisleidingen voor het transport van stoffen. Gevaarlijke stoffen kunnen brandbaar, giftig of explosief zijn. Hier dient rekening mee te worden gehouden. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Atlasleefomgeving

Archeologische Kaart (FAMKE)

FAMKE staat voor Friese Archeologische Monumentenkaart Extra. Archeologisch erfgoed kan zich bevinden in musea en depots, maar ligt hoofdzakelijk nog in de bodem, op de plekken waar mensen in het verleden hun sporen hebben achtergelaten. Archeologisch erfgoed bestaat niet alleen uit voorwerpen, maar ook uit de door de mens gegraven kuilen en sloten en door hen omgewoelde en opgeworpen bodemlagen. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Archeologische Kaart (FAMKE)

Cultuurhistorische kaart Fryslân (De CHK2)

Er zijn 26 categorieën van elementen en structuren onderzocht die getuigen zijn van het verleden. Dit zijn zowel aardkundige, als archeologische, historisch geografische en bouwhistorische zaken. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden. 

Cultuurhistorische kaart Fryslân

Monumenten

In de gemeente hebben we verschillende monumenten. Op onze website kunt u een kaart vinden waarop de monumenten te zien zijn. 

Monumentenkaart 

Unesco Werelderfgoed

De Waddenzee is aangewezen tot Unesco Werelderfgoed. Werelderfgoed zijn de culturele of natuurlijke monumenten die zo belangrijk zijn voor de wereldgemeenschap dat we ze veilig aan toekomstige generaties willen doorgeven. Met culturele monumenten bedoelen we door vorige generaties gebouwde monumenten. Natuurlijke monumenten zijn gebieden in ons landschap. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden.  

Atlasleefomgeving

Natura 2000

De Waddenzee is aangemerkt als Natura 2000 gebied, het samenhangende netwerk van beschermde natuurgebieden in de Europese Unie. Deze natuurgebieden zijn aangewezen onder de Vogelrichtlijn en de Habitatlijn. Voor de Waddenzee geldt zowel de vogelrichtlijn als de Habitatlijn. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden.  

Atlasleefomgeving

Natuurnetwerk Nederland (vroeger EHS)

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN), eerder ook wel Ecologische Hoofdstructuur (EHS) genoemd, is het is een netwerk van gebieden in Nederland waar de natuur voorrang heeft. Het netwerk helpt voorkomen dat planten en dieren in geïsoleerde gebieden uitsterven en natuurgebieden hun waarde verliezen. Grotere natuurgebieden zijn gunstig voor de biodiversiteit en de kwaliteit van de leefomgeving. Als natuurgebieden ook nog met elkaar verbonden zijn, kunnen dieren en planten gemakkelijker overleven. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden.  

Atlasleefomgeving

Stiltegebied

In een stiltegebied zijn alleen geluiden toegestaan die bij het gebied passen. Het geluidsniveau ligt onder de 40 decibel. Stille groene gebieden geven rust en helpen mensen te herstellen van stress. Via onderstaande knop kunt u hier meer informatie over vinden.  

Atlasleefomgeving

Parkeren

In heel Harlingen en Midlum moet men betaald parkeren m.u.v. blauwe zones en aan de Westerzeedijk. In Wijnaldum is er geen regeling voor betaald parkeren van kracht. Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk om in aanmerking te komen voor een parkeervergunning. Via onderstaande knop kun je hier mee informatie over vinden op onze website

Parkeren